N°104 – Tāmau ‘eiaha ia mou
Te Fare Tauhiti Nui
Te Fare Upa Rau
Texte : John Mairai.
I muri mai i te mau ‘ori i faanahohia e te mau piahi no te Fare Upa rau i te 9 no Titema 2015 ra, ua faatupu o Fabien Dinard tāne, Faatere no te Fare Upa rau, i te tahi rururaa na te mau ‘orometua ato’a ia tau’aparauhia te tereraa o te mau ‘ohipa no taua 9 no Titema ra.
I roto i te mau mana’o i hiti mai, ua tāpe’a mai au i teie hi’oraa a Dinard tāne i ni’a i te mau ‘apa e haapiihia nei i te mau piahi.
E te hiti ra tā na parau ē : « E i te tahi mau taime, ia hi’ohia atu ta ‘outou mau ‘ori, ‘eita e roaa faahou i te mana’o ia tāpapa, inaha, ua rahi-’ino roa te ‘apa. Mai te huru atu ra ia ē te hinaarohia mai ra e faati’a i te ‘aamu e ‘apahia nei…Ohipa atu ra ia na te rima, na te upoo, na te ‘avae, na te tia, na te tino taato’a e tāpapa i te mau ta’o e faahitihia ra i roto i te tumu parau. E i te hope’araa, ‘eita e roaa faahou ia ‘apee atu. E hau roa atu, e pee’ē atu te putapū o te ‘ā’au, te mea mau ia e tītauhia ia tupu i roropū i te feiā e ‘ori ra, e te te feiā e māta’ita’i atu ra i taua ‘ori ra ».
E no te haapāpū raa i to na mana’o, te faahiti mai ra o Dinard tāne i te tahi ‘ohipa tā na i ‘ite e tā na ato’a i ora roa mai i roto i te Hura Tapairu no te ‘ava’e Titema 2015 iho nei. Te faahiti ra ‘o ia i te tahi ‘ori a te Pupu Hei Rurutu fātata 15mn te maoro ē, hō’ē noa ‘apa a te vahine tei faa’ohipahia, oia ho’i te tāmau… 15mn te maoro e i te hope’araa, e mea ti’a te feiā māta’ita’i i ni’a no te pōpō.
E aha ho’i te vāhi faahiahia i teie ‘apa, i roto i teie ‘ori a te vahine tei piihia e : TĀMAU ?
Aita ho’i maoti rā te taora-tāmau-raa atu i te hūmaha i te ‘atau e i te ‘aui ma te faa’ohipa ato’a i te papa e te tia.
Rahi noa atu te ‘aravihi o te vahine ‘ori, rahi noa ato’a mai teie tāmau i te riro mai ‘ei faanavenaveraa no te mata e te mānava.
Ia tuatāpapa-maite-hia te mana’o o Dinard tāne, teie te poro’i : « Faafaaearii paha te ‘apa-hua-nane noa, hoho’i rii mai na paha i ni’a i te tahi tahua māhorahora maita’i, ē na te putapū o te ‘ā’au e faatupu i te re’are’a ».
E mea ‘ohie roa teie ‘ohipa ia tātara, a tae rā i te ‘ohie-‘ore ia faatupu.
Ho’ē-ā arata’iraa te reira e te to’ere a te mau rohipehe : terā ihoā toteraa te raa’u i ni’a te tino o te to’ere, te faa-’oro’oro-raa iho.
Atirā noa atu ra, te vai ra tei haru te tari’a e te mānava i teie poro’i, te vai ra ihoā ia e, na roto mai i te ‘apootari’a ‘aui te tomo mai ē, mā te maumau-’ore, inaha te reva atu ra i rāpae na te ‘apootari’a ‘atau.
No’ū nei rā ua haru maita’i mai au i te faufaa rahi o teie poro’i : e ho’i i te tumu, tāmau te pehe, mai te ‘otu’i-tāmau o te māfatu e horo’a mai ra i te ora, mai te tāmau o te rā ia hiti, te rā ia taha, mai te tāmau o te ora ia fā mai roto mai i te pohe, mai te tāmau o te pa o te taata nei : te ora, te pohe, te ora te pohe, tāmau e a hiti noa atu.
E ‘inaha ia faaoti te Fare Uparau ia faatupu i ta na ‘aru’i faata’iraa upa’upa nui no te va’e Mē i muri nei, ua ma’iti mai ratou e va’u pehe tu’iroo te ha’utihia mai e te Pupu Rohipe Nui a te Fare Upa : Saint Saens, Beethoven, Rameau, Purcel, Moussorsky e te tahi pehe tu’iroo roa, ‘oia ho’i te Boléro a te rahu’upa ra o Maurice Ravel.
E ua mana’o te faatereraa o te Fare Upa rau ia rohi ‘amui te Tuhaa Pehe papaa e te Tuhaa ‘ori tumu ma’ohi.
Ei reira ia vau i te aniraahia mai ia feruri mai i te tahi tumu parau no te pu’oiraa i teie mau faanahoraa taato’a. Ei tumu parau rā ia ‘ei reira ia e maraa ai te ‘ohipa.
I roto i teie na pehe e va’u e mea ti’a ia ‘ite mai tatou ē, teie pehe Bolero ta Ravel, 15 ia miniti te tāmau-noa-raa te pehe i ta na ‘otoraa e ta na tomaraa e tae roa i te hope’a, mai te marū e puai roa mai e tae roa atu i te paa’inaraa hope’a.
Te reira ia te tumuparau e pu’ohu ra i teie na pehe e va’u e te na pehe ma’ohi e piti i rahuhia mai te mau rohipehe tumu ma’ohi : tāmau… tāmau noa… ‘eita e mou… tāmau…
E te reira ato’a te taura firi i te roaraa no taua ‘aru’i no te 20 e te 21 no mē i muri nei. Tāmau…
